Download hele richtlijn
Tabel B. Gerandomiseerde gecontroleerde studies (RCT’s) waarbij mindfulness is vergeleken met een behandeling zonder mindfulness of een andere interventie bij patiënten in de palliatieve fase.
| Studie | Patiënten | N | Vergelijking | Uitkomstmaten | Uitkomst |
| Lehto 2015 VS (1) |
Longkanker | 40 | 1x pw begeleide MBT sessie (meditatie en yoga) van 90 min, dagelijks thuis oefenen gedurende 6 wk, vs controle (=wekelijks interview over symptoomlast) | Symptoomlast, KvL, gemeten bij start (baseline), n a 8 wk en na 11 wk | Geen kwantitatieve analyse mogelijk |
| Lim 2021 Maleisië |
Palliatieve patiënten in ziekenhuis | 40 | 5 min mindfulness oefening gericht spiritueel welbevinden vs 5 min actief luisteren | Spiritueel welbevinden (zingeving, vrede en vertrouwen), ervaren lijdensdruk | Significant minder ervaren lijdensdruk en meer spiritueel welbevinden in interventiegroep |
| Milbury 2020 VS |
Longkanker (gemetastaseerd) Patiënten en hun partners |
75 koppels | Meditatie voor koppels (CBM), vs sociale steun (SE) 4x 60 min online, 1x pw CBM of SE sessies, vs SZ | Depressie, kanker gerelateerde stress, spiritueel welbevinden, gemeten na 1 en na 3 maanden. | CBM patiënten én partners rapporteerden minder depressieve symptomen (significant) en minder kanker gerelateerde stress, t.o.v. SE koppels en SZ, geen significante verschillen n spiritueel welbevinden |
| Mularski 2009 VS (1) |
COPD | 86 | MBBT (MBSR + ontspanning via adem) vs supportgroep (=standaardvragen over leven met de ziekte), gedurende 8 wk, 1 sessie pw, dagelijks zelf oefenen | Benauwdheid bij rust/activiteit; Zelf gerapporteerde exacerbaties; ervaren distress; KvL, 6 min looptest, gemeten bij start (baseline), en in week 8 |
Significante verbetering KvL (voor de lichamelijke aspecten) bij controlegroep, geen verschillen op andere uitkomstmaten |
| Ng 2016 Maleisië (1) |
Kanker | 60 | 5-min MBSR oefeningen (aandacht en adem) vs controle (=5 standaardvragen in 5 min), in ziekenhuis, door arts, vs controle (=5 min standaardvragen) |
Ervaren distress, bloeddruk, huidweerstand/ temperatuur, hartslag, ademfrequentie, gemeten direct post interventie en 10 min post interventie |
Significante vermindering distress op beide meetmomenten, geen verschillen op andere uitkomstmaten |
| Tsang 2012 Hong Kong (1) |
Kanker | 48 | Geleide visualisatie (body scan) op basis van MBSR, 1 begeleide sessie van 45 min in ziekenhuis, 5 sessies thuis, dagelijks gedurende 5 dagen vs SZ | Symptoomlast, KvL, gemeten week 1 en 1 maand post interventie | Geen verschillen in alle uitkomstmaten |
CBM = Couple Based Meditation
KvL: Kwaliteit van leven
MBBT = Mindfulness Based Behavorial Therapy
MBT = Mindfulness Based Therapy
MBSR = Mindfulness Based Stress Reduction
SE = Supportive Expressive control group
SZ = Standaardzorg
= Latorraca COC, Martimbianco ALC, Pachito DV, Pacheco RL, Riera R. Mindfulness for palliative care patients. Systematic review. Int J Clin Pract. 2017 Dec;71(12). doi: 10.1111/ijcp.13034. Epub 2017 Nov 6. PMID: 29105910.
Handreiking_Complementaire_Zorg_voor_Volwassenen_Tabel_B.pdf