Behoefte aan palliatieve zorg nu per regio inzichtelijk

Op basis van de jaarlijkse cijfers van het CBS (aantal overlijdens, doodsoorzaken en locatie van overlijden) is het mogelijk om zicht te krijgen op de behoefte aan palliatieve zorg. Met de nieuwe tool zijn de nieuwste Kerncijfers palliatieve zorg (2015-2020) op drie niveaus te filteren: landelijk, per provincie en per netwerk palliatieve zorg. Hiermee kunnen de cijfers ingezet worden als stuurinformatie voor het onderbouwen en evalueren van kwaliteitsverbeteringen in de palliatieve zorg. 

Nieuwe tool met filtermogelijkheid

Mirjam Heinsbroek, coördinator Netwerk Palliatieve Zorg Midden-Brabant: ‘Hiermee gaat een langgekoesterde wens in vervulling. Door de nieuwe tool Kerncijfers palliatieve zorg met filtermogelijkheid, komen er op netwerkniveau cijfers beschikbaar. Deze gaan mij heel erg helpen om beleid te onderbouwen. Bijvoorbeeld als we praten over specialistische ondersteuning voor avond- en weekenddiensten, dan is het goed om te weten hoe groot het potentieel van patiënten in onze regio is. Ik kijk er ook naar uit dat er in een volgende ontwikkelingsfase ook regionale trends over de jaren zichtbaar kunnen worden gemaakt. Dan kunnen we bijvoorbeeld volgen of het aantal mensen dat thuis sterft toeneemt’. 

Verwacht overlijden

Elk jaar sterven meer dan 105.000 personen in Nederland aan een aandoening die vaak gepaard gaat met een behoefte aan palliatieve zorg, de zogenaamde verwachte overlijdens. Dit zijn aandoeningen waarbij vaak een ziektetraject plaatsvindt voorafgaand aan het overlijden zoals kanker, orgaanfalen, dementie, CVA en neurologische ziekten. 

Volgens de laatste cijfers van het CBS overleden er in 2020 105.810 personen aan deze aandoeningen. Dat is 63% van het totaal aantal overledenen in Nederland in dat jaar (168.677). De voorgaande jaren was dit percentage circa 72%. In 2020 stierven circa 20.000 mensen aan COVID-19, deze groep mensen vallen echter in de categorie ‘acuut overlijden’. Daarom valt het percentage ‘verwacht overlijden’ in 2020 lager uit. 

Trends landelijke cijfers

Van alle personen die sterven aan een aandoening die vaak gepaard gaat met een behoefte aan palliatieve zorg, stierf in 2020 41% thuis, 33% in een verpleeg- of verzorgingshuis en 18% in het ziekenhuis. In 2020 stierven mensen met kanker het meest thuis (58%). Personen met dementie sterven vaak in een verpleeg- of verzorgingshuis (82%) en personen met orgaanfalen sterven vaak thuis (39%) of in het ziekenhuis (27%).

Er zijn kerncijfers beschikbaar vanaf 2015 t/m 2020. Hierdoor is het mogelijk om de volgende landelijke trends waar te nemen: 

• Het percentage patiënten met een verwacht overlijden dat thuis sterft, is door de jaren heen redelijk stabiel gebleven (37%) en in 2020 gestegen naar 41%. 
• Het percentage mensen dat overlijdt in het ziekenhuis, verpleeg- of verzorgingshuis is nagenoeg constant gebleven met respectievelijk 20%, 28% en 7%. 
• De meeste mensen met een aandoening die gepaard gaan met behoefte aan palliatieve zorg overlijden aan kanker (41%), daarna volgen orgaanfalen (32%), dementie (16%) en overige aandoeningen (11%). Dit is over de jaren ook redelijk stabiel gebleven.

 

Bekijk hier de nieuwste cijfers

 

We ontvangen graag je feedback op deze nieuwe tool! Opmerkingen en aanvullende wensen kun je aan ons doorgeven via de contactmogelijkheid rechtsboven aan de pagina (klik op de envelop om Heidi Fransen een e-mail te sturen).

Data en inzichten palliatieve zorg 

Door fragmentatie van data en inzichten is er geen eenduidig beeld van de stand van zaken van kwaliteit van palliatieve zorg in Nederland. Om de kwaliteit van palliatieve zorg in Nederland onderbouwd te verbeteren, is er een grote behoefte aan data om op te sturen en van te leren. Daarom verzamelt en analyseert IKNL, in samenwerking met PZNL en andere partners, relevante cijfers om hieruit nieuwe en voor de praktijk toepasbare inzichten te genereren en te evalueren.

Om geen extra registratielast te creëren worden bestaande bronnen gebruikt. De data inzichten worden via Palliaweb teruggegeven aan de zorgpraktijk. De cijfers worden regelmatig geactualiseerd zodat zorgverleners, beleidsmakers en bestuurders in de zorg altijd voorzien zijn van de meest recente cijfers. Hierdoor worden zij ondersteund in het leveren van goede en tijdige palliatieve zorg aan ongeneeslijk zieke patiënten en hun naasten. De Kerncijfers palliatieve zorg maken hier onderdeel van uit.