Signaleren en markeren
Wees op tijd
Op tijd herkennen en benoemen van een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid draagt bij aan de kwaliteit van leven van patiënt en naasten.
Kwaliteitskader
Vroege herkenning van de palliatieve fase vergt een wezenlijk andere benadering van de patiënt. En het vraagt om andere zorg. Het doel is zorg waarbij kwaliteit van leven en sterven voorop staat. En waarin de voor- en
nadelen bewust tegen elkaar worden afgewogen. Dit in tegenstelling tot een behandeling met als doel genezing; de belasting en bijwerkingen zijn in dat geval niet te voorkomen. Een dergelijke verandering van doelstelling moet worden gemarkeerd en expliciet gemaakt.
Wie?
In principe kan iedereen de palliatieve fase signaleren. Bijvoorbeeld de patiënt zelf, de naasten of de betrokken professionals. Het daadwerkelijke markeringsgesprek wordt gevoerd door de behandelend arts.
Hoe?
De persoon die de laatste levensfase signaleert bespreekt dit met de behandelend arts. De patiënt en naasten worden niet zomaar met het scenario dat de patiënt binnen korte tijd kan overlijden geconfronteerd. De behandelend arts gaat na in hoeverre zij daarvoor openstaan en of zij over de veerkracht beschikken om de informatie te verwerken. Vervolgens bepaalt de arts of het signaal leidt tot een markeringsgesprek met de patiënt en naasten. Zo ja, dan volgt één of volgen meerdere markeringsgesprekken. Zo niet, dan blijft de behandelend arts monitoren.
Na het markeringsgesprek zorgt de behandeld arts ervoor dat de palliatieve zorg wordt opgestart. Denk aan proactieve zorgplanning, het maken van een individueel zorgplan en afspraken over aansturing en uitvoering van zorg.
Het is niet alleen belangrijk om het laatste jaar van de palliatieve fase te markeren. Ook telt de erkenning van de vaak langzame overgang van behandeling gericht op de ziekte naar meer behandeling van de symptomen en de herkenning van de stervensfase.
Hulpmiddelen
- Surprise Question
- SPICT-NL
- RADPAC
- Toolbox signaleren en markeren - Samenwerken in de zorg (zorgnetwerkmb.nl)
- I-HARP: Identificeren van patiënten met Hartfalen met Palliatieve zorgbehoeften
- Markeren - Palliatievezorg bij copd (palliatievezorgcopd.nl)
- Richtlijn palliatieve zorg bij dementie
- Palli vragenlijst verstandelijk gehandicaptenzorg
- Toolkit proactieve palliatieve zorg in de GGZ
- Handreiking palliatieve zorg dak- en thuislozen
- Handreiking Slecht nieuwsgesprek inclusief samenvattingskaart (IKNL, 2011)
- Hulpmiddelen markering en proactieve zorgplanning 1e lijn - Palliaweb
- Hulpmiddelen markering en proactieve zorgplanning 2e lijn - Palliaweb
- KNMG Webdossier Spreken over het levenseinde
- Overpalliatievezorg.nl
- Palliaweb
- Bekijk video: Markering van de palliatieve fase
- Bekijk video: SigMa-methodiek: Signaleren en Markeren - (verpleeghuis)
- Bekijk digitaal: Wensenboekje