Symptoomverlichting door de inzet van virtual reality: mogelijk een persoonlijke optie

Samenvatting

Inleiding

Eerder onderzoeken hebben meerwaarde laten zien van de inzet van virtual reality (VR) in de palliatieve zorg. Deze studie gaat over de beleving van de patiënten en het effect op verzachting van klachten op psychisch en fysiek vlak. De VR-beleving wordt drie keer herhaald en ingezet met beelden die persoonlijke betekenis hebben voor de deelnemer. Dit lijkt veelbelovend voor de meerderheid van de patiënten. Voor anderen echter niet. Hiermee schetst deze studie de inzet van VR als een persoonlijke keuze optie voor het verlichten van symptomen in de palliatieve fase.

De afgelopen jaren is er groeiende aandacht voor de inzet van VR in de palliatieve zorg. In verschillende eerdere studies is er statistisch significant bewijs gevonden voor effecten. Deze studie richt zich op de effecten die patiënten zelf weergeven en onderzoekt het verschil tussen effect op psychische en fysieke symptomen. Bovendien borduurt deze studie voort op eerdere resultaten van studies naar de effecten van drie gepersonaliseerde VR-sessies.

Opzet onderzoek/Methoden

Zestien palliatieve patiënten op een acute afdeling volgden drie gepersonaliseerde sessies van twintig minuten met een VR-bril. Voor en na afloop van de sessies werden kwaliteit van leven en symptoomlast gescoord met twee specifieke meetinstrumenten. Deze scores werden aangevuld met kwalitatieve semigestructureerde interviews van de deelnemers na afloop van elke sessie.

Resultaten

De metingen laten een significante verbetering zien op kwaliteit van leven en een significante vermindering van symptoomlast. Zowel bij fysieke symptomen als bij psychische symptomen is verbetering te zien, zonder overduidelijk verschil tussen de domeinen. In de interviews gaven zij het als betekenisvol en verrijkend aan en als een steunende, veelbelovende therapeutische optie. Deze resultaten zijn zo duidelijk positief voor meer dan de helft van de participanten. Echter, bij de anderen is een grotere variatie zichtbaar, van minder positief effect tot zelfs een toename van symptoomlast bij enkelen.

Conclusie

De inzet van VR in de palliatieve fase kan zeker voor een deel van de patiënten meerwaarde hebben als therapeutische optie voor symptoomverlichting. Een gepersonaliseerde en herhaalde VR-beleving lijkt daarbij gewenst.

Commentaar

Deze kleine studie heeft mij geboeid omdat het een genuanceerd beeld geeft van de positieve invloed die de inzet van VR voor sommige patiënten kan hebben op zowel fysieke als psychische symptomen. Door de goede weergave van de individuele verschillen, benadrukt de studie de potentie van VR als een van de persoonlijke opties voor patiënten om symptomen te verlichten in de palliatieve fase.

In het artikel heb ik wel de informatie gemist welke films specifiek zijn ingezet in de VR-beleving. Er wordt wel iets beschreven over gepersonaliseerd materiaal, maar dit blijft wat vaag. Het zou prettig zijn om te weten welke zijn gebruikt, aangezien er zoveel mogelijkheden zijn.

Josine Engels, coördinator Hospice de Liefde; Trainer en rouwbegeleider Josine’s Care

Over deze publicatie

Altman K. et al. (2024) Personal virtual reality in palliative care: clinically meaningful symptom improvement for some. BMJ Supportive & Palliative Care Epub ahead of print. (02-05-24). doi:10.1136/spcare-2024-004815

Deze bijdrage is onderdeel van e-pal - editie juni 2024. Alle e-pal-artikelen staan hier