Gevoel van betrokkenheid en emotioneel functioneren van proactieve zorgplanning

Introductie

Proactieve zorgplanning (advance care planning - ACP) hangt positief samen met de kwaliteit van zorg, maar de impact ervan op het emotioneel functioneren van de patiënt is nog onduidelijk. Deze studie onderzocht de associatie tussen de ervaren ACP-betrokkenheid en emotioneel functioneren bij patiënten met gevorderde kanker. 

Methodiek 

Deze studie analyseerde baseline data van 1.001 patiënten van de eQuiPe studie, een prospectief, multicenter, observationeel onderzoek naar kwaliteit van zorg en kwaliteit van leven bij patiënten met gevorderde kanker in Nederland.  

Patiënten met uitgezaaide kanker werden tussen november 2017 en januari 2020 gevraagd om deel te nemen. De ervaren betrokkenheid bij ACP van patiënten werd gemeten aan de hand van drie stellingen: 

1. Ik heb het gevoel dat mijn naasten weten wat mijn voorkeuren zijn voor mijn toekomstige behandeling en zorg. 
2. Ik heb het gevoel dat mijn artsen weten wat mijn voorkeuren zijn voor mijn toekomstige behandeling en zorg. 
3. Ik heb het gevoel dat ik net zoveel word betrokken bij beslissingen over mijn behandeling en zorg als ik zelf wil. 

Emotioneel functioneren werd gemeten met meetinstrument EORTC-QLQ-C30. Om de associatie tussen de ervaren ACP-betrokkenheid en emotioneel functioneren te onderzoeken is een lineaire multivariabele regressieanalyse uitgevoerd. Hierbij is rekening gehouden met de invloed van de variabelen: geslacht, leeftijd, culturele achtergrond, opleiding, burgerlijke staat en symptoomlast.  

Resultaten 

De meerderheid van de patiënten (87%) gaf aan dat ze zoveel betrokken waren als ze wilden bij beslissingen over hun toekomstige medische behandeling en zorg.
Ook dachten de meeste patiënten dat hun familieleden (81%) en artsen (75%) bekend waren met hun voorkeuren voor toekomstige medische behandeling en zorg.  

Er werd een positieve associatie gevonden tussen de ervaren betrokkenheid bij ACP van patiënten en hun emotioneel functioneren (b=0.162, p<0.001, 95%CI[0.095;0.229]), terwijl gecontroleerd werd voor relevante confounders. 

Conclusie/aanbevelingen 

Ervaren betrokkenheid bij ACP is positief geassocieerd met emotioneel functioneren bij patiënten met gevorderde kanker. Toekomstige studies zijn nodig om het effect van ACP op emotioneel functioneren verder te onderzoeken. 

Relevantie voor praktijk 

• Proactieve zorgplanning hangt samen met betere kwaliteit van leven voor patiënten met gevorderde kanker.
• Artsen kunnen een actieve rol spelen in discussies over wensen en voorkeuren van patiënten met betrekking tot toekomstige medische behandeling en zorg. 
• Er is een landelijke leidraad voor proactieve zorgplanning beschikbaar.

Naar de publicatie

Kroon, L.L., et al (2021) eQuiPe study group. Perceptions of involvement in advance care planning and emotional functioning in patients with advanced cancer. J Cancer Surviv 15(3);380-385 

Meer informatie

• Publicatie op Palliaweb