Behoefte aan erkenning en support bij problemen met eten

Introductie

Patiënten met kanker kunnen emoties ervaren zoals boosheid, teleurstelling  of verdriet als gevolg van problemen met eten door de ziekte of behandeling. Deze emoties kunnen worden veroorzaakt door de worsteling van de patiënt met eten, door het ervaren onbegrip door anderen, of door minder plezier in sociale activiteiten. Het doel van dit onderzoek is om inzicht te krijgen in ervaringen van patiënten met de informatie over en ondersteuning van psychosociale gevolgen van verminderd vermogen om te eten.

Methodiek

Er zijn 24 interviews afgenomen bij patiënten met kanker die psychosociale gevolgen van problemen met eten ervaarden. Deze patiënten werden benaderd via een oproep via de (sociale) media kanalen van de patiëntenverenigingen: Hoofd/Hals, Hematon en Stichting Longkanker Nederland. Ook werden patiënten benaderd door oncologieverpleegkundigen in het Máxima Medisch Centrum Veldhoven. 

Resultaten

Patiënten hadden zowel positieve als negatieve ervaringen met informatie en ondersteuning van zorgprofessionals. Patiënten uitten positieve ervaringen als ze multidisciplinaire erkenning kregen voor deze problematiek, met name erkenning van de behandelend arts was belangrijk voor patiënten. Daarnaast waren patiënten positief gestemd over ervaringen als de zorg voor het (moeilijker) eten gericht was op de persoonlijke doelen van de patiënt. Patiënten uitten negatieve ervaringen wanneer zorgprofessionals het onderwerp moeilijker eten alleen benaderen vanuit hun eigen discipline, of wanneer zorgprofessionals zich alleen concentreren op (voldoende) voedingsinname.

Naast ondersteuning vanuit zorgprofessionals, ontvingen patiënten ook vaak informele ondersteuning bij het (moeilijker) eten van de naasten zoals de partner, familieleden of andere mantelzorgers. Deze informele ondersteuning werd positief beoordeeld als naasten begrip tonen of zich proberen in te leven in de situatie van de patiënt. 

Conclusie/aanbevelingen

Patiënten met kanker die psychosociale gevolgen ondervinden van problemen met eten hebben zowel professionele als informele ondersteuning nodig. Erkenning van deze gevolgen door zorgprofessionals is belangrijk evenals begrip voor deze gevolgen door naasten. 

Relevantie voor praktijk

Vanuit het onderzoek zijn de volgende aanbevelingen voor de praktijk geformuleerd:

• Vraag regelmatig na of de patiënt problemen met eten ervaart en of dit psychosociale gevolgen met zich meebrengt.
• Pas de (voedings)ondersteuning aan op de persoonlijke doelen van de patiënt.
• Benadruk eventuele multidisciplinaire samenwerking in de communicatie met patiënten.
• Betrek mantelzorgers bij (voedings)ondersteuning om wederzijds begrip voor de problemen met het eten te creëren.

Naar de publicatie

Lize, N., et al. (2021) Experiences of patients with cancer with information and support for psychosocial consequences of reduced ability to eat: a qualitative interview study. Support Care Cancer 29, 6343–6352 .

Meer informatie

Er is een gesprekshulp voor patiënten en naasten en een e-learning voor zorgprofessionals beschikbaar. De e-learning is geaccrediteerd in het V&VN kwaliteitsregister. Voor diëtisten is accreditatie toegekend door ADAP het kwaliteitsregister voor paramedici. De e-learning is kosteloos. Lees meer over het project op Palliaweb.